O integracji sensorycznej.

CO TO JEST INTEGRACJA SENSORYCZNA, ZMYSŁOWA?

Aby w prosty sposób przybliżyć Państwu termin “integracja zmysłowa” odniosę się do codziennych czynności. Gdy siedzą Państwo przed komputerem i czytają jakiś tekst, używają Państwo zmysłu wzroku. Jeśli w pomieszczeniu, w którym się Państwo znajdują, rozchodzi się nieprzyjemny zapach, bądź z za okna dochodzą różne dźwięki, Państwa zmysły słuchu i węchu zmniejszają, hamują te “sensoryczne zakłócenia”.

Zapewne siedzą Państwo w fotelu przez co Wasz układ przedsionkowy reguluje prawidłową postawę i odpowiada za utrzymanie równowagi. Jeżeli co jakiś czas sięgacie po myszkę, aby przesunąć tekst w dół, Wasz zmysł dotyku, czucia głębokiego i kinestetyczny, czucia ruchu współgrają ze sobą i sprawiają, że możecie określić fakturę myszki, jej kształt i ciężar. Jest to proste doświadczenie, które pozwala nam w naturalny sposób zrozumieć, jakich zmysłów używamy przy wykonywaniu codziennych czynności.

Według Jean Ayers “Integracja zmysłowa, to możliwość rejestrowania informacji ze świata zewnętrznego przez narządy zmysłów, ich przetwarzanie w ośrodkowym układzie nerwowym i wykorzystanie do celowego działania.” (“Integracja sensoryczna, a neuronauka”, Violet F. Maas) Wynika z tego, że: każde działanie, ruch to wynik integracji doznań zmysłowych ze wszystkich układów sensorycznych zaangażowanych w daną czynność.

NA CZYM POLEGA TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ?
Terapia i cała koncepcja integracji sensorycznej opiera się na wiedzy popartej wieloletnimi badaniami. Jest to konstruktywna, przemyślana przez terapeutę zabawa ukierunkowana na potrzeby dziecka.

Zawiera w sobie zestaw dokładnie dobranych, mających swoje uzasadnienie ćwiczeń, a także wyjaśnienie rodzicom, nauczycielom i innym specjalistom opiekującym się dzieckiem, zasad postępowania, które ułatwią dziecku funkcjonowanie.

Terapia sensoryczna jest najbardziej skuteczna u dzieci małych i w młodszym wieku szkolnym. Cały sprzęt dostosowany jest właśnie do dzieci z takiej granicy wiekowej. Należy jednak pamiętać, że integracja sensoryczna nie jest lekiem na wszystko. Istnieją bowiem pewne uwarunkowania zdrowotne i zaburzenia, przy których zaistnieniu nie możemy mieć stuprocentowej pewności wyleczenia. Są to min. różne choroby genetyczne, ale wspomaganie tą metodą i tak niejednokrotnie ułatwia tym dzieciom codzienne życie.

KIEDY UDAĆ SIĘ DO TERAPEUTY INTEGRACJI SENSORYCZNEJ?
Warto dokładnie obserwować swoje dziecko i konsultować swoje spostrzeżenia z nauczycielami, z którymi dziecko spędza również dużo czasu, zwłaszcza w przedszkolu. Często spotykamy się z opiniami nauczycieli o “niegrzecznych dzieciach”, słyszą Państwo po raz kolejny “Jaś znów uderzył Kasię”, “Jaś w ogóle nie słucha co się do niego mówi, jest jakby bardzo zamyślony”, “Jaś jest wszędzie i trudno mu wysiedzieć w miejscu”. Często doszukujemy się przyczyn takiego zachowania w błędach wychowawczych.

Czasami jednak przyczyna może tkwić gdzie indziej: jeśli ten sam Jaś, który bije dzieci, obgryza paznokcie, często skubie bądź drapie się, preferuje zabawy w przepychanie, łapanki i rzucanie się na innych w zabawie, może być to sygnał, że jego zmysł dotyku nie do końca dobrze się wykształcił. Może właśnie nasz Jaś potrzebuje pomocy specjalisty.

Sygnał ostrzegawczy występuje również w przypadku odwrócenia tej sytuacji: jeśli Jasio unika aktywności plastycznych, denerwuje się gdy jest dotykany, nie lubi ciasnych ubrań, przeszkadzają mu metki, brudne ręce i jest bardzo wrażliwy na ból.
Takie kłopotliwe zachowania dzieci mogą być zatem wynikiem poszukiwania wrażeń, czy to dotykowych, czy np. słuchowych, wtedy gdy Jaś słucha bardzo głośnej muzyki, często podnosi głos lub powtarza dźwięki czy słowa oraz lubi hałaśliwe zabawy i zabawki.

Odwrócenie tej sytuacji znów będzie dla nas ważnym sygnałem: jeśli Jaś bywa zdenerwowany w gwarnych miejscach, boi się niektórych dźwięków, często zatyka uszy bądź ma trudności ze skupieniem uwagi, gdy w tle pojawiają się inne dźwięki.

KŁOPOTY Z POSZCZEGÓLNYMI ZMYSŁAMI
Wzrok naszego Jasia ma także istotne znaczenie. Jeżeli nasz Jasio nie lubi być na słońcu, domaga się czapki z daszkiem lub okularów przeciwsłonecznych, jest pobudzony w mocno oświetlonych pomieszczeniach bądź lubi bawić się światłem – gasić i zapalać lampy, wpatrywać się w migoczące zabawki, mruga oczami, boli go głowa przy pisaniu, słabo rozróżnia wzrokowo kształty, ma problemy z wyróżnianiem figury z tła, odwraca litery itp. powinien to być dla rodziców, opiekunów czy nauczycieli kolejny sygnał ostrzegawczy.

Jeżeli nasz Jaś jest typem samotnika, siedzi w miejscu i niechętnie zmienia pozycje, jest ostrożny w ruchu i niechętnie podejmuje nowe aktywności ruchowe, często potyka się lub przewraca, ma lęk wysokości, nie lubi bujania bądź jest zupełnie odwrotnie – ciągle jest w ruchu, nudzi mu się na zajęciach statycznych, w jego zachowaniach dominuje huśtanie, kręcenie, skakanie to również należy całościowo przeanalizować zachowania Jasia.

Węch to także duże pole do obserwacji. Jasio może unikać pewnych zapachów bądź do nich dążyć wąchając nawet swoje stopy i wszystko co znajduje się wokół. Może mieć kłopoty z rozróżnianiem zapachów bądź głośno na nie manifestować mówiąc, że coś śmierdzi.

Napięcie mięśniowe naszego dziecka to również istotna wskazówka dla rodziców. Możemy obserwować Jasia gdy siedzi na krzesełku. Jeżeli mamy wrażenie, że obsuwa się, podpiera ręką głowę lub często zmienia pozycję gdy długo stoi w jednym miejscu, często skarży się, że jest zmęczony i nie ma siły, siada na podłodze w pozycji “W” bądź wydaje nam się, że zbyt mocno chwyta przedmioty i jest nadmiernie spięty, należy poszukiwać przyczyny takiego zachowania, gdyż może przełożyć się to na późniejszą edukację szkolną, w trakcie której dzieci przez 45 minut powinny umieć skoncetrować uwagę i “wysiedzieć” w swojej ławce.

Należy bacznie obserwować nasze dziecko! Jeżeli tylko mamy wątpliwości czy nasz Jaś rozwija się prawidłowo, zawsze możemy poprosić o radę nauczyciela bądź psychologa z placówki, do której Jasio uczęszcza. Nauczyciel, psycholog a także logopeda to osoby, które z pewnością pomogą znaleźć przyczynę niepokojących zachowań dziecka i w razie potrzeby skierują do odpowiedniego specjalisty w tym Terapeuty Integracji Sensorycznej.

Na podstawie materiałów: : Michalina Ziątek – Terapeuta Integracji Sensorycznej
oprac. Kamila Smorawińska-Richter

Translate »
bip poczta epuap